Đối với thực vật nói chung, cây cảnh lá màu, cây trồng viền nói riêng, để duy trì nòi giống của mình chúng đều phải thông qua quá trình sinh sản, hoặc chúng có thể tái sinh thông qua các cành, lá, chồi hay rễ… Nếu đưa các bộ phận của chúng vào môi trường thích hợp nó sẽ phát triển thành rễ, mầm và hình thành cây mới. Phương pháp giâm cành là một phương pháp sử dụng một bộ phận gồm đoạn thân lá (Cơ quan dinh dưỡng) để tái sinh thành một cây mới trong những điều kiện môi trường thích hợp.
Phiến lá của chúng là cơ quan quang hợp, tạo ra dinh dưỡng để nuôi hom và tái sinh cây, lá có vai trò trong việc tạo thành cây, do vậy yêu cầu không được làm lá bị tổn thương và đòi hỏi sạch sâu bệnh.
Để tạo thành cây đạt chất lượng trong vườn ươm trước khi đưa vào trồng sử dụng, đòi hỏi hom giống phải đảm bảo chất lượng, điều kiện giâm ươm an toàn, các yếu tố ảnh hưởng khác như đất đai, nhiệt độ, ánh sáng… phải thích hợp.
Kỹ thuật vườn ươm và chăm sóc cây con
- Kỹ thuật vườn ươm và chăm sóc cây con là một nghề không thể bỏ qua đối với những người yêu thích vườn. Ưu điểm của kỹ thuật này là có thể giúp bạn thực hiện được nhiều việc khác nhau về sự phát triển của cây con.
- Việc đầu tiên là đặt cây vào những địa điểm được cấp phép, đảm bảo cây con có đủ năng lượng để phát triển. Tiếp theo là chọn đúng loại vườn ươm phù hợp với mục đích của bạn. Những vườn ươm này có thể được xây dựng từ những nguyên liệu thân thiện với môi trường như nhựa, gỗ, hay đá.
Sau khi cây đã được đặt vào những địa điểm phù hợp, bạn cần phải chăm sóc cây thường xuyên. Điều này bao gồm cấp cho cây đủ nước, làm sạch lớp bụi bẩn trên cây, trồng của và thu hoạch với thời gian phù hợp, và đảm bảo cây được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng. Điều này sẽ giúp cây con phát triển mạnh mẽ và khả năng đáp ứng được những thử thách môi trường tốt hơn.
Với cẩn thận và sự chăm sóc thực hiện đúng cách, kỹ thuật vườn ươm và chăm sóc cây con có thể giúp bạn có được những cây con tốt nhất. Nó giúp bạn xây dựng một vườn xinh đẹp, có thể tạo ra một không gian xanh trong và ngoài nhà của bạn.
Kỹ thuật vườn ươm
**Chế độ ẩm và ánh sáng
- Đây là điều kiện rất khắt khe với công việc ươm hom giống, cần điều chỉnh độ ẩm đất theo mỗi giai đoạn cụ thể, về ánh sáng cần điều chỉnh vào mỗi giai đoạn phát triển khác nhau nhằm cho cây hom thích ứng.
- Nếu đất ươm quá ẩm, hom giống dễ bị rụng lá mặc cho cành hom vẫn còn tươi nhưng hom không thể phát triển và rất dễ bị thối, hom sẽ chết, đất quá ẩm cũng có hiện tượng phình to tại vết cắt làm cho hom không thể phát triển rễ, hoặc có ra rễ nhưng ít và không đạt yêu cầu, cây giống không hấp thị dinh dưỡng và dẫn đến chết.
- Trường hợp quá khô làm cho cành hom dễ bị khô và không thể hấp thụ được dinh dưỡng dẫn đến hiện tượng chết khô hom.
- Đối với ánh sáng là yếu tốt rất cần thiết cho cành hom, nhằm giúp cây hom quang hợp đảm bảo cành dâm tích lủi chất hửu cơ, cung cấp dinh dưỡng cho quá trình sinh trưởng.
- Tuy nhiên ở giai đoạn này cành hom cần ánh sáng yếu, ánh sáng tán xạ, do vậy trong quá trình dâm cành cần điều chỉnh ánh sáng theo mức độ tăng dần, nếu được có thể điều chỉnh theo ngày để đảm bảo cho cây hom giống thích nghi đến khi hình thành hoàn chỉnh thời gian kiến thiết cơ bản 1,5 tháng.
** Phân bón
Vai trò của phân bón ở giai đoạn này cần phải điều chỉnh thích hợp, cần hiểu biết về thời kỳ sinh trưởng, thời gian ra rễ, tính chất cây trồng cần bổ sung dinh dưỡng, do đó đòi hỏi của cây cao, nhưng phải kết hợp đúng yêu cầu của chúng
Lượng phân bón phải thích hợp và chỉ được bón phân khi cây đã có rễ, lượng phân bón nên theo dạng tăng dần, vì lúc đầu cây tập trung phát triển rễ chưa cần nhiều phân nhưng về sau, bầu ươm nhỏ cần bổ sung phân bón nhiều hơn để cải thiện dinh dưỡng cho chúng
** Vị trí làm vườn ươm
Chọn nơi có mặt đất bằng phẳng, thoáng mát, gần nguồn nước tưới, gần nơi giao thông qua lại, thuận lợi cho việc vận chuyển
** Thời vụ ươm trồng
Giâm cành quanh năm, nhưng tốt nhất là từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau
** Luống – Đất – Túi bầu
Kích thước luống: Dài 12 đến 15m, rộng từ 1 m đến 1,2m, các luống cách nhau từ 40cm đến 50cm để đi lại và đào rãnh thoát nước
Đất đống bầu nên đất tươi xốp, dễ thoát nước, giử được ẩm
Túi bầu là túi nhựa PVE, 8×15 hoặc 10×18, đục 6 đến 8 lỗ thoát nước, như vậy trung bình 1m2 để được từ 150 túi đến 180 túi, quanh luống nên lấp đất bảo vệ hoặc dùng cây giữ chặt túi bầu trong luống, không cho túi bầu nghiêng ngã.
** Dàn che
Tùy vào hộ gia đình hay doanh nghiệp, thực hiện chiến lược lâu dài hay tạm thời mà chúng ta có thể thiết kế dàn che cố định hay di động, nhưng cơ bản phải đảm bảo nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm trong dàn che, đồng thời thuận lợi cho việc đi lại trong quá trình thực hiện và chăm sóc trong dàn che
Các loại vật liệu dùng để làm dàn che củng khác nhau tùy vào mỗi gia đình hay công ty, có thể dùng cây gỗ, tre, bê tông tùy ý để làm khung, mái che có thể dùng tốt nhất là lưới che được ánh sáng ban đầu khoảng 60% – 80%.
** Chọn cành – cắm hom
- Chọn cành khỏe, không sâu bệnh, đường kính hom từ 4 đến 6 mm, chiều dài từ 10 – 15cm
- Dùng kéo sắc để cắt hom. Đảm bảo vết cắt ngọt, dứt khoát, không cắt hai lần hoặc nhiều lần tại một dấu cắt, gây trầy vỏ cành cây hoặc bị dập thân của cành/ nhánh
- Tiêu chuẩn màu sắc hom phải bảo đảm có màu xanh đặc trưng, tốt nhất là xanh nâu đã hóa già.
- Bảo quản hom thật tốt, không làm hư hại lá và cành hom, nếu vận chuyển đi xa phải được bảo quản cẩn thận, không làm hư hại đến lá và thân hom
- Cắm hom: Trước khi cắm hom nên sử dụng CuSO40,1% để phòng nấm bệnh. Dùng vòi nước tưới vào túi bầu đảm bảo độ ẩm đạt 80 – 85%, có thể dùng tay cắt các đỉnh sinh trưởng của hom nếu bị sót lại khi chưa thực hiện công đoạn này trong vườn giống trước đó, không nên cắm hom quá sâu rất dễ bị thối hom, sau khi cắm hom xong thì phải tưới lại nước để cho đất và hom bám sát vào nhau.
Quản lý chăm sóc vườn ươm
- Quản lý chăm sóc vườn ươm là một nhiệm vụ quan trọng đối với những người quan tâm đến môi trường và trái cây.
- Vườn ươm là nơi cây trồng có thể phát triển để cung cấp cho các chủ nhà những cây trồng có chất lượng cao. Quản lý chăm sóc vườn ươm cũng có thể giúp người chủ nhà đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường và cung cấp nguồn cảm hứng cho một cuộc sống sức khoẻ.
- Quản lý chăm sóc vườn ươm bao gồm các thao tác như chăm sóc, vận hành và bảo trì vườn ươm. Đầu tiên, bạn cần phải lựa chọn được loại cây phù hợp cho vườn ươm của mình. Những cây cần có thể phải được thu hoạch nhanh, không lo hao mòn hoặc là cây có các đặc điểm độc đáo.
- Tiếp theo, bạn cần đảm bảo rằng để cung cấp đầy đủ thức ăn, nước, ánh sáng và độ ẩm cho cây trồng, tức là để cung cấp các điều kiện thích hợp để phát triển cây trồng. Bạn cũng cần phải làm sạch và bảo vệ vườn ươm của bạn khỏi các loại gây hại như côn trùng, sâu bọ, chuột và khủng long.
Các bước trên sẽ giúp bạn quản lý chăm sóc vườn ươm của mình tốt hơn. Điều này sẽ giúp bạn tăng cường độ sạch của môi trường và tạo ra một nguồn cảm hứng cho cuộc sống sức khoẻ.
Xem thêm: Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây táo Đài Loan