CÁCH NHẬN BIẾT VÀ XỬ LÝ BỆNH HẠI TRÊN CÂY THANH LONG
1. Bệnh đốm nâu (còn gọi là đốm trắng, tắc kè, bệnh ma)
Triệu chứng: Khi mới xuất hiện, trên cành có những chấm nhỏ li ti (như vết kim châm), lõm vào bề mặt bẹ hoặc trái non và chuyển sang màu trắng sau khoảng 3-4 ngày, sau đó chuyển sang màu đỏ cam, có vòng tròn màu vàng bao quanh và dần dần vết bệnh nổi lên thành đốm tròn màu nâu.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng, dụng cụ, quần áo bảo hộ; bón phân N-P-K, trung vi lượng cân đối, đầy đủ và hợp lý; kết hợp bón vôi và hạn chế số lần xử lý ra hoa trái vụ; tăng cường sử dụng chế phẩm vi sinh có lợi (nấm Trichoderma). Phun luân phiên các loại thuốc chứa hoạt chất Mancozeb, Iprodione, Difenoconazole, Difenoconazole + Azoxystrobin, Propineb 7–14 ngày/lần tuỳ vào điều kiện thời tiết.
2. Bệnh thán thư
Triệu chứng : Bệnh gây hại trên các bộ phận của cây rễ, thân, hoa và quả trước và sau thu hoạch; trên rễ, vết bệnh có màu nâu đến nâu đen; trên thân, cành vết bệnh vàng nhỏ, phồng rộp lên màu nâu, kết lại thành mảng lớn màu nâu đen, vết thối từ phần ngọn vào trong; trên hoa, vết nhỏ có màu nâu đen, lan rộng, làm hoa rụi rất nhanh, nhũn và rụng xuống; trên quả, vết bệnh là những đốm tròn hoặc gần tròn, có tâm màu nâu đỏ, lõm xuống, sau đó phát triển nhanh thành những mảng thối lõm vào vỏ.
Biện pháp phòng trừ : Bà con nên chọn giống sạch bệnh; vệ sinh vườn; thoát nước và tưới nước; tăng cường bón phân hữu cơ có ủ với các loài nấm đối kháng như: Trichoderma, Bacillus polymyxa, Bacillus subtilis, Pseudomonas flurescens; phun thuốc gốc đồng khi vừa đậu trái như Difenoconazole, Difenoconazole + Azoxystrobin, Propineb 7-14 ngày/lần (tuỳ vào điều kiện thời tiết).
3. Bệnh đốm đen (rỉ sắt)
Triệu chứng: Bệnh gây hại trên nụ hoa, ở giai đoạn mới xuất hiện, vết bệnh xâm nhiễm từ rìa tai nụ hoa và lan dần vào bên trong, sau đó phát triển thành vệt có dạng elip thuôn dài, lõm ở giữa và có lớp bào tử mọc bám trên bề mặt vết bệnh. Trên hoa: bệnh làm cho bông bị nghẽn lại (bông bị bó chặt) không nở được. Tai trái bị nhiễm bệnh sẽ để lại vết sẹo và quả khi thu hoạch bán sẽ mất giá trị thương phẩm.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng (tương tự bệnh đốm nâu); bón nhiều phân hữu cơ và cung cấp nấm đối kháng Trichoderma; phun ngừa thuốc trừ nấm gốc đồng hoặc thuốc sinh học gốc Chitosan, … Phun phủ toàn bộ trụ thanh long sau khi cắt tỉa và trước khi xử lý ra hoa để làm giảm áp lực mầm bệnh.
Ở giai đoạn ra hoa: sau khi hình thành nụ, tiến hành tỉa bớt, chọn nụ hoa. Phun xen kẽ theo định kỳ các loại thuốc trừ nấm gốc Validamycin, Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole, Chitosan.
Lần 1: vào thời điểm tuổi của nụ hoa đạt khoảng 7 ngày tuổi (phun thuốc gốc đồng, Validamycin, Chitosan,…).
Lần 2: lúc nụ khoảng 12-14 ngày tuổi (phun Validamycin, Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole). Lần 3: lúc nụ khoảng 20-21 ngày tuổi (phun Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole). Lần 4: Rút râu sau hoa nở 2-4 ngày tuổi (tuỳ vào điều kiện thời tiết mùa nắng hay mùa mưa, phun Iprodione, Difenoconazole, Diniconazole, Validamycin).
4. Bệnh thối quả
Triệu chứng : Bệnh thường xuyên xuất hiện ở giai đoạn cây ra nụ, sau khi hoa nở (2-3 ngày sau khi phát hoa héo) và ở giai đoạn quả non. Bệnh phát triển và lây lan rất nhanh chóng trong điều kiện ẩm độ cao và mưa thường xuyên. Triệu chứng ban đầu là nụ hoặc quả có vết bị thối nhũn, có bọt khí nổi trên bề mặt vết bệnh, bên trên vết bệnh có xuất hiện lớp tơ nấm màu đen và lan rộng rất nhanh chóng làm thối cả quả (sau khoảng 12-24 giờ), có mùi hôi (mùi lên men rượu) và có dịch nhựa màu nâu vàng chảy ra.
Biện pháp phòng trừ: Vệ sinh đồng ruộng và phòng trừ sinh học tương tự như với bệnh đốm nâu; phun ngừa bằng chất khử trùng bề mặt bằng thuốc trừ nấm gốc đồng Streptomycin sulfate hoặc thuốc sinh học gốc Chitosan,… Phun phủ toàn bộ trụ thanh long sau khi cắt tỉa và trước khi xử lý ra hoa giai đoạn ra hoa, phun xen kẽ theo định kỳ 5-7 ngày/lần bằng thuốc sinh học Chitosan hoặc các loại thuốc trừ nấm gốc Kasugamycin, Streptomycin sulfate, Oxolinic acid.
5. Bệnh thối bẹ
Triệu chứng : Bệnh thối bẹ trên cây thanh long do nấm Fusarium SP gây ra , thanh long có những vết sũng nước màu nâu, lây lan rất nhanh, làm thối cành mở đường cho nấm và vi khuẩn tấn công và có mùi hôi, sau đó phần mô này bị mất chỉ còn lại phần lõi gỗ ở giữa, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây , do diễn biến thời tiết thất thường tạo điều kiện thuận lợi cho nấm Fusarium SP phát triển bệnh . Bệnh nặng có thể gây chết cả trụ thanh long.
Biện pháp phòng trừ :
– Bà con xử lý , vứt bỏ những cành nấm bệnh đem tiêu hủy.
– Hạn chế tưới nước từ trên xuống.
– Cân bằng lượng phân NPK bằng cách sử dụng phân Galaxy và phân japadi. Ngoài ra sử dụng phân bón lá để tăng cường sức đề kháng cho cây.
– Xử lý thuốc hoá học dùng Upple 400SC + Kupic 80SL hoặc Dipcyy 750WP + Kupic 80SL phun 2 lần mỗi lần cách nhau 7 ngày.