Cây bưởi là một trong những loại cây trồng phổ biến nhất trên thế giới. Nó có thể được trồng trên hầu hết các loại đất trồng trọt khác nhau và cung cấp cho chúng ta một nguồn thực phẩm tự nhiên, bổ dưỡng và thú vị. Việc quản lý cây trồng bưởi tốt là rất quan trọng để đảm bảo sự sinh trưởng tốt nhất của cây. Quy trình quản lý cây trồng bưởi cần phải bao gồm các bước sau đây.

Đầu tiên, bạn cần phải chọn một vị trí thích hợp để trồng cây bưởi. Vị trí này phải đảm bảo rằng cây bưởi sẽ có ánh sáng mặt trời và đủ điều kiện khí hậu tốt để phát triển tốt. Nó cũng phải có sự làm sạch để tránh bị tắc nghẽn và phải có đủ độ ẩm trong môi trường.

Sau khi chọn được vị trí thích hợp, bạn cần phải chuẩn bị đất trồng trọt. Đất trồng trọt cần phải là một hỗn hợp các loại đất và các chất phụ gia khác nhau, phù hợp với nhu cầu cây bưởi. Nó cũng phải đủ ẩm để hỗ trợ sinh trưởng cây.

Bước tiếp theo là trồng cây bưởi. Cây bưởi cần phải được trồng theo các cấp độ khác nhau và không được trồng quá đầy. Trước khi trồng, bạn cũng nên đảm bảo rằng cây có đủ sức khỏe để phát triển tốt.

Sau khi trồng, bạn cần phải giữ cho cây bưởi ở một hệ thống quản lý tốt. Điều này có nghĩa là bạn phải đảm bảo rằng cây bưởi được thụ động đều đặn và được bón phân hợp lý. Bạn cũng cần phải đảm bảo rằng cây được trồng trong điều kiện môi trường tốt nhất và được bảo vệ khỏi sự xâm nhập của các con vật.

Cuối cùng, bạn cần phải theo dõi sự sinh trưởng của cây bưởi. Điều này có nghĩa là bạn phải đo lường và đánh giá sự phát triển của cây và cần phải thực hiện các biện pháp nếu có bất kỳ sự thay đổi nào trong quá trình sinh trưởng.

Quy trình quản lý cây trồng bưởi tổng hợp trên cây bưởi đã được mô tả trên cũng có thể được áp dụng cho các loại cây trồng khác. Thực hiện tốt các bước này sẽ đảm bảo rằng cây bưởi của bạn sẽ phát triển tốt nhất.

Một số yêu cầu ngoại cảnh trồng cây Bưởi Diễn

* Yêu cầu về nhiệt độ trồng bưởi diễn

Bưởi thích ở nhiệt độ trung bình khoảng 25-30 độ C và được trồng trong các vùng có nhiệt độ trung bình của mùa hoa hồng, hoặc khoảng 20-25 độ C vào mùa xuân. Trong các vùng có nhiệt độ thấp, như những nơi có nhiệt độ trung bình thấp hơn 20 độ C, bưởi cần được trồng trong các khoảng thời gian có nhiệt độ cao hơn. Để đảm bảo bưởi sẽ sớm ra trái và có thể có được sự trồng thành công, những đợt nhiệt độ trước trồng nên được đảm bảo ở thấp hơn 15 độ C.

* Yêu cầu về nước và chế độ ẩm trồng bưởi :

Bưởi là một loại trái cây nổi tiếng, đòi hỏi người trồng phải có cách sử dụng nước và điều chỉnh độ ẩm môi trường phù hợp để có thể trồng thành công. Bưởi cần phải được sử dụng nước thường xuyên để đảm bảo độ ẩm cho cây, và độ ẩm này cần phải được điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu cụ thể của cây.

Nếu độ ẩm quá cao, bưởi sẽ bị hạn chế khả năng lưu thông nước và không có đủ năng lượng để phát triển. Nếu độ ẩm quá thấp, bưởi sẽ bị hạn chế khả năng tiêu thụ nước, khiến cây mất năng lượng phát triển và dẫn đến suy giảm sản lượng.

* Yêu cầu về đất đai trồng bưởi :

Để trồng bưởi thành công, đất đai cần có độ ẩm cao, phù hợp với độ pH từ 5,5 – 6,5 và độ đạm từ 1,5 – 2,5%. Để đạt được các yêu cầu này, cần thiết phải thêm gạo vào đất đai và phân bón hàng năm. Thêm nữa, cần để ý chuẩn bị đất đai trước khi trồng bưởi, đặc biệt là cần loại bỏ hoàn toàn các loại cỏ có thể đã trồng sẵn trên đất đai.

* Yêu cầu về ánh sáng cho bưởi diễn

Để đảm bảo rằng bưởi diễn có được ánh sáng tốt nhất, bạn cần phải đặt các bóng đèn ở vị trí khác nhau trong phòng. Đặc biệt, đèn phải đặt trong vòng tròn xung quanh bưởi diễn, và ánh sáng phải là cân bằng. Nếu có thể, bạn cũng nên sử dụng ánh sáng tự nhiên như cửa sổ.

Để đảm bảo ánh sáng đều, bạn cần đảm bảo rằng không có bất cứ cỗ máy nào để che kín ánh sáng từ các cửa sổ, trong khi vẫn cần đảm bảo rằng có đủ ánh sáng để nhìn thấy tất cả các chi tiết của bưởi diễn.

* Yêu cầu về các yếu tố khác

Vùng trồng bưởi  diễn thích hợp cần tránh những vùng có độ dốc lớn (trên 150), đất nhiễm phèn, mặn, những vùng có sương muối, gió bão… gây hại.

Kỹ thuật trồng cây bưởi Diễn.

a) Tiêu chuẩn giống trồng

Cây giống  bưởi Diễn phải được nhân từ cây mẹ đầu dòng tuyển chọn và phải đạt tiêu chuẩn ngành 10 TCN – 2001, cụ thể: cây giống sản xuất bằng phương pháp ghép phải được tạo hình cơ bản trong vườn ươm, có ít nhất 2 cành cấp 1 và không nhiều quá 3 cành. Đường kính cành ghép cách điểm ghép đạt từ 0,5 – 0,7 cm; dài từ 50 cm trở lên; có bộ lá xanh tốt, không sâu, bệnh.

b) Chọn đất trồng và chuẩn bị đất trồng

* Chọn đất: có tầng dầy từ 1 m trở lên, kết cấu xốp để giữ mầu, và thoát nước tốt, giàu mùn. Độ dốc của đất từ 3 – 200 (tốt nhất là 3 – 80 )

Chuẩn bị đất trồng

Bao gồm: phát quang, san mặt bằng; thiết kế vườn trồng; đào hố; bón phân lót và lấp hố; các công việc khác như làm đường, mương rãnh tưới tiêu nước,…

Phát quang và san ủi mặt bằng

Đối với những đồi rừng chuyển sang trồng cây ăn quả nói chung và trồng bưởi Diễn đều phải phát quang, thậm chí phải đánh bỏ toàn bộ rễ cây rừng và san ủi tạo mặt phẳng tương đối để cho việc thiết kế vườn được dễ dàng.

Trừ những nơi đất quá dốc ( từ khoảng 100 trở lên ) sẽ áp dụng biện pháp làm đất tối thiểu, nghĩa là chỉ phát quang, dãy cỏ, san lấp những chỗ quá gồ ghề sau đó thiết kế và đào hố trồng cây, còn ở những nơi đất không quá dốc hoặc bằng, sau khi phát quang, san ủi sơ bộ có thể dùng cày máy hoặc cày trâu cày bừa một lượt để vừa sạch cỏ vừa tạo cho bề mặt vườn tơi xốp ngăn được sự bốc hơi nước của vườn sau khi bị phát quang.

Thiết kế vườn trồng

+ Tuỳ theo quy mô diện tích và địa hình đất mà có thiết kế vườn trồng một cách phù hợp. Đối với đất bằng hoặc có độ dốc từ 3 – 50 nên bố trí cây theo kiểu hình vuông, hình chữ nhật hoặc hình tam giác (kiểu nanh sấu).

Đất có độ dốc từ 5 – 100 phải trồng cây theo đường đồng mức, khoảng cách của hàng cây là khoảng cách của đường đồng mức. Ở độ dốc 8 – 100  nên thiết kế đường đồng mức theo kiểu bậc thang đơn giản, dưới 80 có thể áp dụng biện pháp làm đất tối thiểu, trên 100 phải thiết kế đường đồng mức theo kiểu bậc thang kiên cố.

+ Đối với vườn diện tích nhỏ dưới 1ha không cần phải thiết kế đường giao thông, song với diện tích lớn hơn thậm chí tới 5 – 10 ha cần phải phân thành từng lô nhỏ có diện tích từ 0,5 đến 1ha/lô và có đường giao thông rộng để có thể vận chuyển vật tư phân bón và sản phẩm thu hoạch bằng xe cơ giới, đặc biệt đối với đất dốc cần phải bố trí đường lên, xuống và đường liên đồi. Độ dốc của đường lên đồi không quá 100.

+ Bố trí mật độ, khoảng cách

Mật độ trồng phụ thuộc vào và khả năng đầu tư thâm canh. Thông thường đối với bưởi Diễn trồng với khoảng cách 5 m ´ 4 m (tương ứng với 500 cây/ ha).  Đối với những vùng đất tốt hoặc có điều kiện đầu tư thâm canh và áp dụng các biện pháp đốn tỉa hàng năm có thể bố trí mật độ dày hơn (600 cây/ha).

Ở những vùng đất dốc, hàng cây được bố trí theo đường đồng mức và khoảng cách giữa 2 đường đồng mức là khoảng cách giữa 2 hình chiếu của cây. Khoảng cách cây được xác định như nhau trên cùng một đường đồng mức, đường đồng mức dài hơn thì có số cây nhiều hơn.

Đào hố trồng và bón lót

+ Kích thước hố rộng  0,8 – 1 m sâu 0,8 – 1 m. Đất xấu cần đào rộng hơn.

+ Bón phân lót cho 1 hố:

Bót lót cho mỗi hố 30 – 50 kg phân chuồng hoai (hoặc 5 – 7 kg phân vi sinh) + 1 kg supelân + bón vôi đủ điều chỉnh pH đất về ngưỡng thích hợp (từ 6 – 6,5). Toàn bộ lượng phân lót trên được trộn đều với tầng đất mặt và lấp hố. Lượng đất lấp hố cao hơn bề mặt hố từ 7 – 10 cm, dùng cọc thiết kế vườn đánh dấu tâm hố. Hố cần phải chuẩn bị trước khi trồng ít nhất 1 tháng.

* Thời vụ trồng và cách trồng

– Trong điều kiện sinh thái huyện Vân Đồn thời vụ trồng tốt nhất vào tháng 2, 3 (có thể trồng vào tháng 8,9).

– Cách trồng: Đào 1 hố nhỏ chính giữa hố trồng, đặt cây vào hố lấp đất vừa bằng cổ rễ hoặc cao hơn 2- 3 cm. Không được lấp quá sâu, trồng xong phải tưới ngay và dùng cỏ mục ủ gốc (lưu ý phải cách gốc từ 10- 15 cm để tránh sâu bệnh xâm nhập).

* Chăm sóc sau khi trồng

– Tưới nước

Thường xuyên giữ ẩm trong vòng 20 ngày đến 1 tháng để cây hoàn toàn bén rễ và phục hồi. Sau đó tuỳ thời tiết nắng mưa để chống hạn hoặc chống úng cho cây. Trước khi thu hoạch 1 tháng ngừng tưới nước.

Về lượng nước tưới và số lần tưới phải dựa vào khả năng giữ nước của đất, lượng bốc hơi và lượng mưa để quyết định, phương pháp tưới có thể là tưới bề mặt hoặc tưới nhỏ giọt,… mỗi lần bón phân cần phải tưới nước để phân có thể hoà tan tạo điều kiện cho cây bưởi diễn hấp thụ tốt hơn.

Cắt tỉa tạo hình

+ Cắt tỉa cho cây trong thời kỳ chưa mang quả: Việc cắt tỉa được tiến hành ngay từ khi trồng. Để có được dạng hình hợp lý (hình bán cầu), cần thực hiện theo các bước sau:

Tạo cành cấp 1: Khi cây con đạt chiều cao 45 – 50 cm, cần bấm ngọn để tạo cành cấp 1. Chỉ để lại 3 – 4 cành cấp 1 phân bố tương đối đều về các hướng. Các cành cấp 1 này thường chọn  cành khoẻ, ít cong queo, cách nhau 7 – 10 cm trên thân chính và tạo với thân chính một góc xấp xỉ 450 – 600 để khung tán đều và thoáng.

Tạo cành cấp 2: Khi cành cấp 1 dài 25 – 30 cm, ta bấm ngọn để tạo cành cấp 2. Thông thường trên cành cấp 1 chỉ giữ lại 3 cành cấp 2 phân bố hợp lý về góc độ và hướng.

Tạo cành cấp 3: Cành cấp 3 là những cành tạo quả và mang quả cho những năm sau. Các cành này phải khống chế để chúng không giao nhau và sắp xếp theo các hướng khác nhau giúp cây quang hợp được tốt.

+  Cắt tỉa cho cây trong thời kỳ mang quả

• Cắt tỉa sau thu hoạch: Được tiến hành sau khi thu hoạch quả. Cắt tỉa tất cả các cành sâu bệnh, cành chết, cành vượt, những cành quá dày, cắt tỉa bớt cành cấp 1(nếu số cành cấp 1/cây quá dày) sao cho cây có bộ khung tán cân đối. Đối với cành thu, cắt bỏ những cành yếu, mọc quá dày.
• Cắt tỉa vụ xuân: Được tiến hành vào giữa tháng 1 đến giữa tháng 3 hàng năm: Cắt bỏ những cành xuân chất lượng kém, cành sâu bệnh, cành mọc lộn xộn trong tán, những chùm hoa nhỏ, dầy, dị hình.
• Cắt tỉa vụ hè: được tiến hành từ tháng 4 đến hết tháng 6: Cắt bỏ những cành hè mọc quá dày hoặc yếu, cành sâu bệnh, tỉa bỏ những quả nhỏ, dị hình.

Bón phân cho bưởi diễn

Bưởi diễn cần được bón phân hợp lý để phát triển tốt nhất. Khi bón phân, phân bón cần được thêm vào đất trước khi phát triển hoa. Chất phụ gồm có hỗn hợp các chất như axit amin, axit humic, axit fosforic và các chất hữu cơ có hữu cơ thậm chí là humin. Số lượng và phân bố chất phụ cần được tính toán cẩn thận để đảm bảo bưởi được nuôi dưỡng và phát triển tốt nhất.

Thời vụ bón: Toàn bộ lượng phân được chia làm 3 lần bón trong năm.

• Lần 1: Bón  thúc hoa: (tháng 2): 40% đạm urê + 30%  kaliclorua
• Lần 2: Bón thúc quả: (tháng 4 – 5): 20%  đạm urê + 30% kaliclorua
• Lần 3: Bón sau thu hoạch: (tháng 11 – 12): 100% phân hữu cơ  + 100% phân lân + 40%  đạm urê, 40%  kaliclorua.

Cách bón :Bón phân hữu cơ: đào rãnh xung quanh cây theo hình chiếu của tán với bề mặt rãnh rộng  30 – 40 cm, sâu 20 – 25 cm, rải phân, lấp đất và tưới nước giữ ẩm. Hoặc có thể đào 3 rãnh  theo hình vành khăn xung quanh tán để bón, năm sau bón tiếp phần còn lại.

Bón phân vô cơ: khi đất ẩm chỉ cần rải phân lên mặt đất theo hình chiếu của tán cách xa gốc 20 – 30 cm, sau đó tưới nước để hoà tan phân. Khi trời khô hạn cần hoà tan phân trong nước để tưới hoặc rải phân theo hình chiếu của tán, xới nhẹ đất và tưới nước.

Xem thêm:

Kỹ thuật bón phân và chăm sóc cho cây mai theo từng giai đoạn

Thời gian nào trong năm nên trồng cây bóng mát