Trám đen hay còn gọi là trám chim, thuộc chi Trám, có hai loại trám trắng và trám đen. Trám trắng có màu xanh lục, trám đen có màu tím thẫm, thường được dùng trong các món ăn. Quả có mùi hăng, thân hình trứng, bên trong cứng và có vị chát.
Hiện nay trám đen dần được khai thác vì những công dụng thần kì của chúng, chúng còn được người dân ví von với cái tên mới và độc đáo “Cây đa công dụng”. Vậy tại sao trám đen lại được gọi như vậy? Bài viết dưới đây Nhanong24h xin gửi đến quý bạn đọc “Những công dụng thần kì của quả trám đen”.
1. Tổng quan về quả trám đen
+ Tên khoa học: fructus canarii, trám đen (Canarium nigrum Engl), trám trắng (Canarium album Raeusch).
+ Đặc điểm thực vật của quả trám
Quả trám có hai loại chính là trám trắng và trám đen. Tùy vào từng loại trám mà có đặc điểm nhận biết khác nhau. Cụ thể:
- Quả trám trắng: Quả có hình thoi, hai đầu tù và có màu vàng xanh nhạt. Quả có chiều dài 45 mm và rộng từ 20 – 25 mm. Hạt hình thoi với 2 đầu nhọn, cứng và nhẵn, trong có 3 ngăn.
- Trám đen: Có màu tím đen sẫm, dạng hình trứng, có chiều dài 3 – 4 cm và rộng 2 cm. Hạt trám cứng có 3 ngăn.
+ Phân bố
Trám trắng phân bố chủ yếu Bắc Lào và ở một phần lãnh thổ phía nam Trung quốc, từ Quảng Tây đến Vân Nam. Ở Việt Nam, loại quả này tập trung chủ yếu ở các vùng núi miền Bắc, từ Quảng Bình trở ra. Cụ thể, cây phân bố nhiều ở các tỉnh như Thái Nguyên, Hòa Bình, Phú Thọ, Bắc Cạn, Hà Tây, Yên Bái, Vĩnh Phúc,…
+ Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản
- Bộ phận dùng: Rễ lá, quá và nhựa
- Thu hái: Rễ lá thu hoạch quanh năm, quả hái khi chín
- Chế biến: Quả trám dùng muối hay để tươi rồi sau đó sấy hoặc phơi khô. Nhựa cây khai thác để cất tinh dầu, chế colophan hay làm hương
- Bảo quản: Nơi khô ráo
+ Thành phần hóa học
Quả trám chứa 12% protein, 1.09% lipid, 12% hydrat carbon, 0,046% Ca, 0,046% P, 0,06% phosphor và 0,004% F. Dầu hạt trám chứa caproic, myristic, acid hexanoic, stearic, palmatic, decanoic, linoleic, octanic, lauric,… Cùi trám chữa nhiều đường, chất béo, acid folic, acid hữu cơ, vitamin (C, B1, P), chất xơ và chất khoáng (kali, magie, canxi, kẽm, carroten, sắt,…).
2. Vị thuốc
+ Tính vị
Tính ôn, vị chua, ngọt và không có độc
+ Qui kinh
Đi vào 2 kinh Phế và Vị
+ Tác dụng dược lý
– Theo Đông y:
Theo Bản Thảo Cầu Nguyện, quả trám trắng và đen đều có tác dụng sinh tân chỉ khát, lợi yết hầu và giải độc. Do đó, thuốc thường dùng giải rượu, chữa yết hầu sưng đau, nọc con dải, điều trị cổ họng sưng đau hoặc ho nhiều đờm, hòa hãn tư bổ. Quả trám chín có tác dụng chữa động kinh và an thần.
– Theo Y học hiện đại:
Một số nghiên cứu cho biết, trong quả trám tươi chứa nhiều thành phần dinh dưỡng, nên được xem là thức ăn thích hợp với trẻ nhỏ, người ở độ tuổi trung niên và phụ nữ mang thai có cơ thể bị suy nhược. Bên cạnh đó, nước sắc quả trám có tác dụng kích thích tuyến nước bọt, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, tăng cường khả năng hấp thu chất dinh dưỡng. Ngoài ra, nước sắc còn giúp bảo vệ gan chống lại các tác nhân gây hại.
+ Cách dùng và liều lượng
Trám được dùng dưới dạng sắc thuốc hoặc chế biến món ăn. Tùy thuộc vào bệnh lý mà liều lượng dùng thường không giống nhau.
3. Công dụng thần kì của trám đen
1. Trị đau họng, trị ho
Nước cốt quả trám không dùng hạt là một vị cứu tinh cho những ai đang mắc chứng đau họng, sưng amidan, hay ho đàm,… Chúng có tính ấm, dùng trước bữa ăn sẽ hỗ trợ rất nhiều cho việc điều trị các bệnh trên.
+ Chữa ho và thanh nhiệt giải thử
Chuẩn bị 5 quả trám tươi đem bỏ hạt, 10 miếng ngó sen, 5 gram rễ lau thái nhỏ, 5 gram kim thạch hộc thái nhỏ, 5 gram mã thầy đã được gọt vỏ, 2 quả lê gọt vỏ và 10 gram mạch đông. Tất cả các nguyên liệu cho vào nồi, thêm 2 lít nước và đun nhỏ lửa khoảng 1 tiếng rồi tắt bếp và lọc lấy nước. Chờ nước thuốc nguội, chi đều ra uống trong ngày. Uống liên tục cho đến khi triệu chứng miệng khô, phổi ráo, ôn bệnh nhiệt thịnh,… thuyên giảm.
+ Điều trị ho khan
Sử dụng 20 quả trám muối và 50 gram vỏ đậu phụ cho vào nồi và nấu. Khi nước vừa sôi, tắt bếp và lọc lấy thuốc uống.
+ Chữa ho gà
Quả trám đen đem nấu với đường phèn và lấy nước uống
+ Trị ho khản
Sử dụng 4 quả trám tươi đem rửa sạch và bỏ hạt. Sau đó giã nát chung với 10 gram huyền sâm thái lát. Cuối cùng cho vào nồi, đổ ngập nước và nấu uống. Uống liên tục 3 – 5 ngày giúp lợi yết hầu, dư ấm, tiêu thũng, giáng hỏa và thanh nhiệt giải độc.
2. Giải rượu
Quả trám đen tươi cùng một lượng phèn chua vừa đủ có thể giúp bạn giải rượu, tiêu biến các chất độc của rượu khi thấm vào cơ thể, gây ra các triệu chứng mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn,… Bên cạnh đó, nhằm dễ sử dụng hơn chúng ta cũng có thể nấu quả trám lấy nước uống, cũng có tác dụng tương tự.
3. Trị đau khớp
Trong các loại trám đều chứa một lượng canxi vừa đủ để hỗ trợ các vấn đề xương khớp. Quả trám đen bỏ vỏ, trong một vài bài thuốc có tác dụng trị đau nhức xương khớp hiệu quả.
4. Chống oxy hóa
Bất kỳ một loại thực vật nào cũng đều chứa lượng carbonhydrate đáng kể. Như một tính chất đặc trưng của thực vật, quả trám đen cũng rất có ích trong việc ngăn chặn quá trình oxy hóa của cơ thể, ngăn ngừa lão hóa và các gốc tự do gây bệnh tim, ung thư,…
5. Giảm ốm nghén
Phụ nữ khi mang thai thường có triệu chứng buồn nôn, ốm nghén. Làm cơ thể trở nên mệt mỏi, thiếu chất, chóng mặt… Quả trám đen là vị cứu tinh cho cảm giác ốm nghén khó chịu này. Có thể sắc quả trám chim này thành thuốc uống hoặc nấu cùng các món ăn hằng ngày cũng rất ngon và bổ dưỡng.
6. Chữa đau bụng
Đau bụng là triệu chứng chúng ta thường thấy nhất ở mọi giới tính, mọi độ tuổi. Phần lớn nguyên nhân gây đau bụng là do đường tiêu hóa. Có thể là do ăn không đúng bữa, do ăn quá nhiều thức ăn, ăn các thức ăn không đảm bảo vệ sinh, hoặc đơn giản là do cơ thể không thích ứng với món ăn đó,… Quả trám đen nấu lấy nước cùng một ít nguyên liệu khác giúp giảm các triệu chứng đau bụng nhanh chóng.
7. Các công dụng khác
Quả trám đen hay còn gọi là trám chim giúp ích rất nhiều trong đời sống. Chúng vừa có thể trở thành nguyên liệu của món ăn hằng ngày, vừa có thể làm vị thuốc chữa rất nhiều bệnh. Một vài các món ăn thường sử dụng trám chim làm nguyên liệu như xôi trám, thịt kho, cá kho trám, trám ngâm tương,..
Hình ảnh: Trám ngâm
Hình ảnh: Món trám kho cá món ăn đặc biệt tại vùng núi Phú Thọ
Hình ảnh: Món xôi trám độc đáo mang vị bùi của Trám đen
4. Địa chỉ mua cây giống trám đen uy tín và chất lượng?
Hiện nay trên thị trường xuất hiện rất nhiều cây giống không rõ nguồn gốc và chất lượng, gây hoang mang và nhiều nỗi lo lắng cho các hộ nông dân cũng như các nhà vườn.
Vì vậy, để đạt được năng suất cao, chất lượng quả tốt để cung ứng ra ngoài thị trường thì người tiêu dùng cần lựa chọn được một địa chỉ nhà vườn, trung tâm cây giống uy tín, chất lượng cao. Nhanong24h https://nhanong24h.com/ với nhiều năm kinh nghiệm trong sản xuất và cung cấp các loại cây trồng, chúng tôi cam kết sẽ đem lại những giống cây trồng tốt nhất đến với bà con.
5. Mọi chi tiết xin liên hệ:
Trung tâm giống cây trồng Nhanong24h, Khuôn viên nhà A1 cán bộ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Trâu Quỳ, Gia Lâm, Hà nội
Điện thoại: 02462 971 971 – Di động (Phục vụ 24/7): 0904 331 226 [zalo]
Email: hotro@nhanong24h.com
Chúng tôi cam kết chất lượng:
- Đảm bảo chất lượng cây giống cung cấp
- Hỗ trợ chi phí vận chuyển khi mua số lượng lớn
- Hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc và thông tin thị trường đầu ra cho sản phẩm khi được thu hoạch.
Trên đây là bài viết “Trám đen và những công dụng thần kì” của Nhanong24h gửi đến bà con. Cảm ơn Quý bạn đọc đã dành thời gian theo dõi bài viết.